Ankara, Mon Amour adli kitabiyla da taninan, ODTU'lu sevgili Sukran Yigit Hoca'min bir sorusuna cevaben asagidaki yaziyi yazmistim. Turkiye'deki okullarin simdiki durumunu bilmiyorum, ama yaziyi buraya gecersem, belki durumu bilen okuyuculardan bir fikir edinebilirim diye dusundum. Buyrun...
*********************
Sukran Hocam,
Ben mahalle mektebinde yetistim. Eksiklerini gayet iyi biliyorum ancak benim mezun oldugum yil 1988, 16 yil gecmis ustunden.
Okullar ayni midir bilmiyorum. Eminim daha iyidir ama ne kadar daha iyidir?
ODTU'deki izlenimim, yatili okullardan, kolejlerden, anadolu liselerinden, ve Fen Liselerinden (o zaman Ankara, Istanbul, Izmir ve Kayseri'de vardi sadece) gelenlerin bilgi olarak benden kat kat daha iyi olduklari idi.
Trabzon'da Anadolu Lisesi ben ortaokula basladigim yil acildi. Gitmek istedim ama kazansaydim da gondermeye gucu yetmeyecekti ailemin, dolayisiyla sinavina bile giremedim.
Dolayisiyla, evine, koyune yakin yerde ogretmenlik yapmak ister ki gecinebilsin. Dogudaki zorunlu ogretmenligini bitiren bir sekilde bir politikaci bulur, tayinini yaptirdir. Ote yandan, Ingilizce ogretmeni bulmak zordur. Resim, Muzik ogretmenleri bulunmaz. Ingilizce genelde bos gecer (ha Fransizca ve Almanca da vardi secmeli olarak ama zor diye pek kimse istemezdi). Resim, Muzik, Cografya derslerine tum Liseye tek hoca yetmediginden Matematik hocalari girer. Trabzonspor Efsanesini yaratan memlekette Beden Egitimi dersi verecek Matematik hocasi mi yok. Birbirleri ile yarisirlardi Beden Egitimini kapmak icin. Hele ki lisenin futbol takimini yonetmek varsa isin ucunda...
Ben sansliydim, son iki yilimda, Egitim Fakultesi mezunu ikisi Fizik, biri Biyoloji hocasi 3 genc geldi Vakfikebir'e de biraz 'Fen' ogrenebildim.
Rakamlari tam da hatirlamiyorum ama hepi topu 17/52 Fen sorusu yapabildim ama 37/52 Matematik'in yanina yetti ODTU Insaat'a girebilmem icin. Niye mi insaat? En kolay muhendislik bolumu odur dedikleri icin (ve asil istedigim Bilgisayar bolumune girebilecek kadar iyi olmadigim icin).
Isin bir de dersane boyutu vardi tabii. Sanirim sizden sonraki donemlere denk dusuyor dersanelerin boy gosterdigi yillar. Yukarida bahsettigim okullar kadar buyuk fark yaratan bir guc degildi ders(h)aneler henuz ama kendilerine iyi isim yapmaya baslamislardi. Lisenin en iyi hocalari dersanelerce kapisildi (tum Trabzon'da yasandi ayni sey). Dersane hocaligi iyi para kazanilan bir yer oldugu icin Egitim Fakultelerini bitirmis genc akademisyenleri cekmeye basladilar. OSYM liseler arasindaki kalite farkini, Orta Ogretim Basari puanina 'ayar' cekerek esitlemeye calisti. Benim gibi mahalle mektebinde yetisip, iyi liselerde yetisenlerle yarisabilecek bir egitim alamayan ama okulunda 'parnakla' gosterilen ogrencilerin isine yarayan bir sistemdi. Ama bu 'denge ayari'nin yapilmadi ilk 151 sinavinda herkes hizasina giriyordu...
Ortalama nedir bilmiyorum ama hep iyi veren yerler ve kotu egitim veren yerler oldu. Simdilerde en guclusu dersaneler, mahalle okullari iyice zayifladi diye duyuyorum. Benim icin sorum yok hocam, cocuguma en iyi egitimi aldiracak param yok ama Turkiye'de de olsam 'iyi egitim' almasini saglayabilecegimi dusunuyorum. Bence onemli olan soru su hocam: Parasi olmayan, eli mecbur cocugunu mahalle okuluna gondermek zorunda olan ne yapsin? Esit egitim hakkini bulamayan cocuk, nasil bir ust seviyeye cikabilecek?
3 yorum:
Adil, burada uzun yillardir yasayan ve cocuklarini burada okula veren ebebeyinler daha iyi fikir verebilir bu konuda ama kanimca iyi bir public okul Amerika'da oldukca yeterli oluyor egitim acisindan. Son 1 yildir bu konuyu arastiriyorum kendimiz icin, malum yasadigin yere gore cocugunu okula gonderiyorsun.
Ben ilkokuldan baslayarak akademik ve sosyal egitimin cocugun gelisimi acisindan onemine inaniyorum. Mat, fen, edebiyat yaninda tiyatro, spor da o kadar etkili olmali. Avrupa okullarindan biliyorum cocugu her konuda dengeli yetistirmeye calisiyorlar. Liseyi bitirince yemek de pisirebiliyor, yuzme de ogrenmis, kayak da okullarinin sayesinde...
Senin postunun konusundan biraz saptim ama bu egitim konusu Amerika'da da buyuk sorun. Ozel okullar yaninda "No left child behind" politikasi ile her cocugu okula gonderme ve egitimli yapma cabasi ile arada buyuk bir ucurum olmasi TR'den farkli degil sanki. Grup listelerinde "cocugumu hangi okula gondermeliyim" tartismalarini gorunce cozulemeyen cok sey oldugu anlasiliyor hala.
Thomas Friedman kosesinde sik sik yaziyor Amerika'nin Asyalilari egitimde ornek almasi konusunda, hatta smartboard'lar bu konuda Singapor'dan uyarlanmis bir proje ve genisliyor.
Neyse uzun ve derin bir konu, kesiyorum burada, blogger'da da bir sorun var gibi zaten.
Figen
Türkiye'de artık eğitim para etmiyor. Ben de Adil'in bahsettiği Fen Liselilerdendim. Ancak sadece kendim değil benzer eğitimi alan TORPİLSİZ arkadaşlar arasında bir sıralama yaparsam 1. yurt dışında, özellikle Amerika'da yaşayan arkadaşlarım 2. Türkiye'deki yabancı sermayeli firmalarda çalışan yükselme dalgasını yakalayabilmiş arkadaşlar 3. ve diğerleri.
Mühendis, öğretmen vs. olmanın maddi hiç bir getirisi yok; ayda 800-900 liraya köle gibi çalışmaya (o da iş bulunabilirse) iyi denebiliyorsa sorun yok. O yüzden Adil'in hocaya yazdığı fakir, memur, TORPİLSİZ ailelerin çocukları için çıkış yolu nedir?
TORPİLİNİZ yoksa, ya yurt dışına göçün ya da torpille önünüze geçilemeyecek bir iş yapın;
1 Futbol, basketbol oyuncusu / hakemi
2 Bir müzik enstrümanını iyi çalmak
3 TIP fakültesine gidin. (Benim mühendis olarak fakülte sonrası 10 yılda erişemediğim maaş düzeyinden daha fazlasını asistan olarak devlet hastanesinden sabah 9-akşam 4 çalışarak kazanırsınız; hem de korumalı/regüle bir sektörde uzman olursunuz). KPSS zırvalıkları yok!
4 küçüğünden bir dükkan açıp ticarete girin. Riski & kazancı az olan emlakçılık, sayısal lotoculuk, damacana su satıcılığı gibi bir noktadan cafe/restoran işletmeciliğine yapılabilecek bir çok iş var. Müşterinize iyi hizmet vererek zorlukları yenmeye çalışın.
Eski yaziya yeni yorumu gorunce, dondum tekrar okudum ne yazmisim diye. Bir iki imla hatasi var, kendi yazimi okumaya sikildigim icin olsa gerek gormemisim, ozur.
O yaziyi yazdigimda, simdi 2 yasindaki kizim dogmamisti. Gecenlerde calistigim is yerinde bir seminer vardi. Buradaki (ABD) universitelere cocugunu gondereceklerin okul parasini karsilayabilmek icin onceden nasil hazirlik yapmalari gerektigini anlatiyordu. Hesaplara gore her ay bizim 1000$(evet bin) atmamiz gerekiyor bir kenara ki "Ivy League" denilen, dunyaca isim yapmis, Yale, MIT, Harvard gibi bir okulun 4 yillik masrafini karsilayabilelim.
Cok geliyor goze ama hesap ortada. Yuva parasi da o kadar simdi. Yukarda Figen'in bahsettigi gibi ABD'de de durum kolay degil. Avrupa'ya uzanmak lazim belki de :)
Yorum Gönder