Pazar, Ekim 02, 2005

Kitap: 1984 (George Orwell)

Bugun 1984'u bitirdim. Kitabin yazari George Orwell, sol dusunce ile ozdeslestirilen isimlerden biri. Okuduklarimdan George Orwell kimdir biraz bahsedeyim:

Eric Arthur Blair, ya da cok daha iyi bilien rumuzu ile George Orwell, 1984 adli kitabinin ismini kitabi yazdigi yil olan 1948'in son iki rakamini degistirmek suretiyle olusturmus.

Orwell, Hindistan'da dogmus ve 1 yasinda iken annesiyle Ingiltere'ye donmus. Ailesi ona Universite egitimi verebilecek paraya sahip olmadigindan, 1921'de Ingiltere'nin imparatorluk polislerinden biri olarak calismak uzere Burma'ya gider. 1928'de icinde Emperyalisme karsi nefretle dolu olarak geri doner.

Bu tarihten sonra Ingiltere ve Fransa'da cesitli gunluk islerde calisarak hayatini surdurmeye calisir. 1930'den sonra da cocuklugunda beri surdurdugu yazarlik meslegi haline gelir ve "Burma Gunleri", "Bir Fili Vurmak", "Bir Asilis" gibi cesitli kitap ve makaleler yayinlar.

1930'larda Sosyalist dusunceyi benimser, Ispanya'daki ic savasa katilirak Cumhuriyetcilerle birlikte savasir ve yaralanir. Fas'ta gecirdigi 6 aydaki iyilesme surecinde "A Homage To Catalonia" adli kitabini yazar.

2. Dunya savasina da katilir ve 1944 yilinda yazdigi Stalin karsiti "Animal Farm" (Hayvan Ciftligi) adli kitabi ile nihayet unlenir ve rahat bir yasam surecek para kazanmaya baslar ama hayatinin son 3 yilini hastanelere gidip gelmekle gecirir ve 1950'de tuberkuloza yenik duser.

1984 kitabinda George Orwell, gunumuz Ingilizce'sinde "Orwellian" diye gecen totaliter bir rejimi anlatir. Yine gunumuzde genellikle birilerini gizlice izleyenlerlere takilan "Big Brother" lafi gibi pek cok baska sozcuk, kaynagini bu kitaptan aliyor.

Kitabin kahramani Winston Smith, Londra'da yasamaktadir. Dunyada 3 buyuk guc kalmistir: Ingiltere ve Amerika'yi da icine alan "Oceania", EuroAsia ve EastAsia.

"Big Brother" ("Buyuk kardes") liderliginde, 'Parti' tarafindan yonetilen Oceania, diger guclerden biri ile birlikte ve digerine karsi savasmaktadir. Ancak o gun icin eger Oceania, EastAsia ile savasmaktaysa, Parti "Oceania her zaman EastAsia ile savasmaktaydi" der ve herkesin buna inanmasi beklenir.

Winston 4 bakanliktan birinde - "Ministry of Truth" - calismaktadir ve digerleri gibi yaptigi is bugunun dogrusunu, gecmisin de dogrusu yapmak icin kayitlari degistirmektir. Winston bunu gorur ama herkes gormez ve Partinin her dedigini dogru kabul eden digerleri gercekten de kayitlarda bir yanlislik oldugunu ve bunun duzeltildigini dusunurler.

Herkesin gunluk yasami ve hatta dusunceleri gozlem altindadir ve yanlis fikirlere kapilanlari "Thought Police" (Dusunce Polisi) yakalayip iskence eder, o kisinin 'dogruyu' gormesi saglanir. Winston, dusundugu ve olan bitenin farkinda oldugu icin zaten tehlikededir; ustune bir de gizli bir ask iliskisi eklenir ve birlikte "Brotherhood" (Kardeslik) diye bilinen gizli orgutun uyesi oldugunu dusundukleri, Parti icindeki yetkililerden biri ile temasa gecerler...

Ilerde kitabi okuyacaklar icin devamini anlatmayacagim ama bu klasik, politik utopya kitabini mutlaka okunmasi gerekenler listenize ekleyin derim. Kitabi online olarak http://www.online-literature.com/orwell/1984/ adresinden okuyabilirsiniz...

1 yorum:

Zeynep Şeker dedi ki...

tam bugun , ben de bu konuyla ılgılı bır yazı yazdım blogumda:) beklerım.

www.zeynepsek.blogspot.com